Jak planować nakład i dystrybucję?

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest decyzja, ile egzemplarzy książki wydrukować. Zbyt duży nakład może sprawić, że część egzemplarzy będzie długo zalegała w magazynie, generując dodatkowe koszty przechowywania. Oczywiście, szczególnie przy niewielkich self-publisherskich nakładach, można przechowywać zamówione tomy w domu, ale zazwyczaj jest to spore utrudnienie dla domowników i zabieranie tak potrzebnego w codziennym życiu miejsca.  Zbyt mały nakład z kolei może oznaczać, że książka szybko zniknie z rynku i zabraknie jej w bieżącej sprzedaży.

Nakład powinien mieć uzasadnienie – zarówno ekonomiczne, jak i marketingowe. Warto przeanalizować potencjał publikacji: gatunek literacki, liczbę potencjalnych czytelników, pozycję autora oraz planowane działania promocyjne. Osoby aktywne w mediach społecznościowych, prowadzące konta na Instagramie, TikToku czy Facebooku mogą zbadać potencjał zakupowy swoich followersów – zrobić ankietę z pytaniem, kto jest zainteresowany zakupem publikacji etc. 

Dla debiutanta czy samodzielnego autora (self-publishera) optymalny może być nakład rzędu kilkuset egzemplarzy – na przykład 300–500 sztuk. Jeśli publikacja dobrze się sprzedaje i zbiera pozytywne recenzje, zawsze można szybko dodrukować kolejne egzemplarze dzięki technologii druku na żądanie (Print on Demand). To rozwiązanie pozwala uniknąć ryzyka finansowego i niepotrzebnego magazynowania. Drukarnia cyfrowa może w krótkim czasie przygotować nawet bardzo mały nakład – od kilkudziesięciu do kilkuset sztuk.

Kiedy już wiesz, ile egzemplarzy jest potrzebne, czas pomyśleć o dystrybucji. Możliwości jest wiele – od tradycyjnych kanałów sprzedaży, takich jak księgarnie stacjonarne, po sprzedaż online w mediach społecznościowych lub na platformach e-commerce.

Współpraca z dystrybutorem lub hurtownią książek to dobre rozwiązanie dla tych, którzy chcą dotrzeć do szerokiego grona odbiorców – hurtownie często współpracują z największymi sieciami księgarskimi, a także sieciami sklepów o innych profilach działalności i mają rozbudowaną sieć kontaktów w branży wydawniczej. Warto jednak pamiętać, że obecność w topowych księgarniach wiążę się z dodatkowymi opłatami – miejsce na półce wśród bestsellerów to spory koszt.

Z kolei sprzedaż bezpośrednia – poprzez stronę internetową autora, social media lub sklepy online – daje większą kontrolę nad marżą i pozwala na bezpośredni kontakt z czytelnikiem.

Prawda niepodważalna – nawet najlepsza i najlepiej wydrukowana książka nie sprzeda się sama. Dlatego warto już na etapie planowania wydania pomyśleć o marketingu.

Dobrze zaplanowana kampania promocyjna powinna obejmować:

• działania w mediach społecznościowych,
• współpracę z blogerami literackimi,
• recenzje w mediach branżowych,
• spotkania autorskie i wydarzenia literackie.

Pamiętaj, że promocję książki warto rozpocząć jeszcze przed jej premierą – to zwiększa szansę na sukces sprzedażowy i pozwala lepiej oszacować zapotrzebowanie rynku, a więc i właściwy nakład. Bardzo popularną praktyką jest tzw. przedsprzedaż. Kilka tygodni, a nawet miesięcy przed oficjalną premierą zbierane są zamówienia na tytuł (np. w social mediach czy na stronie pisarza). Jednocześnie oferuje się czytelnikom dodatkowe bonusy – np. specjalne dedykacje, numerowane, kolekcjonerskie egzemplarze, czy specjalne gadżety reklamowe.  Dzięki temu można sprawdzić realne zapotrzebowanie na publikację i doszacować potrzebną liczbę egzemplarzy.

Jeszcze jedna rzecz. Cały czas wzrasta popularność ebooków, czyli elektronicznych wydań w formatach PDF, EPUB, MOBI oraz audiobooków. Dobrze przygotować wersje cyfrowe naszej publikacji – dając czytelnikom tym samym możliwość wyboru i podnosząc atrakcyjność oferty.

Kiedy książka jest już wydrukowana, trzeba zadbać o dostawę. Wybór odpowiedniego partnera transportowego to ważny element, który wpływa na terminowość i bezpieczeństwo dostaw.

Wydawca lub twórca samodzielny powinien ustalić, gdzie mają trafić egzemplarze – czy bezpośrednio do czytelników, czy do magazynu dystrybutora lub hurtowni. Niektóre drukarnie oferują również możliwość pakowania i wysyłki książek bezpośrednio do jednostkowych klientów, co może znacznie ułatwić proces sprzedaży. Debiutanci często sami zajmują się wysyłką swoich książek – panują w ten sposób nad nakładem, ale jednocześnie na ich barki spada pakowanie, ewidencjonowanie, współpraca z firmą kurierską.

Wydanie książki to dopiero początek. Po premierze warto monitorować wyniki sprzedażowe, analizować dane i opinie czytelników. To pozwala zorientować się, czy warto przygotować dodruk, zwiększyć nakład, a może zaplanować kolejne wydanie.
W przypadku dobrze przyjętej książki można rozważyć zwiększenie nakładu z np. 500 do 1000 egzemplarzy, a w przypadku wyjątkowo poczytnych tytułów – nawet do kilku tysięcy egzemplarzy.

Dzięki drukowi na żądanie łatwo dopasować produkcję do realnych potrzeb rynku. Przyjmujesz zamówienia i zlecasz druk. To elastyczne rozwiązanie, które pozwala reagować na zmiany zainteresowania bez ryzyka nadprodukcji.

Planowanie wysokości nakładu książki i sposobów dystrybucji to procesy, który wymagają analizy, strategii i odrobiny doświadczenia. Dobrze wyestymowana liczba egzemplarzy, przemyślane działania promocyjne i reklamowe oraz bieżące monitorowanie sprzedaży to elementy, które decydują o tym, czy publikacja odniesie sukces.
W świecie, w którym rynek wydawniczy zmienia się dynamicznie, warto stawiać na elastyczne rozwiązania – takie jak druk na żądanie – które dają swobodę w planowaniu produkcji i minimalizują ryzyko finansowe.