Jak drukować bardziej eko

To nadrzędna i najbardziej uniwersalna zasada. Minimalizm i prostota lubią się z ekologią. Jeśli chcemy, by drukarnię opuściła książka wyprodukowana zgodnie z ekologicznymi wymogami, trzeba przede wszystkim znać umiar. Już na etapie koncepcji powinniśmy nieco krytycznie przyjrzeć się projektowi publikacji. Czy konieczna jest i obwoluta, i opaska? A może warto przemyśleć, czy artystyczne zostawianie kilku pustych stron przed każdym rozdziałem jest dobrym rozwiązaniem? Może przesadnie poszaleliśmy z uszlachetnieniami okładki? Pozbywając się zbędnych elementów oszczędzamy energię, surowce i pieniądze.

Przykłady okładek bez laminatu.

Ta zasada tyczy się głównie formatów. Standardowe formaty mają to do siebie, że maksymalnie wykorzystują powierzchnię arkusza. Im mniej wymyślny format, tym większa szansa na to, że odpad z arkusza będzie niewielki. Ciekawostka – notesiki, które często dostajecie od nas na targach książki, czy w paczkach z próbkami druku, są zrobione właśnie ze ścinek. To nasz sposób na to, żeby nic się nie zmarnowało.

Temat marnowania pojawia się najczęściej w kontekście jedzenia. W pewnym sensie dotyczy też wydawania książek. Jak jednak książki mogą się marnować, jeśli nie mają terminu przydatności do spożycia, w przeciwieństwie do psujących się produktów spożywczych? Już śpieszymy z wyjaśnieniem. By wyprodukować książki zużywamy surowce, energię elektryczną, paliwo. Zostawiamy ślad węglowy. A co, jeśli nie znajdzie się aż tylu chętnych na lekturę, ilu zakładaliśmy? Co z tego, że książkom nie jest straszny upływ czasu, skoro nie ma kto ich czytać? Historie o paletach książek zalegających w magazynach, by ostatecznie skończyć w garażu autora, nie są wcale miejską legendą. W takim przypadku cały wysiłek związany z drukiem idzie na marne.

Specyfika drukarni cyfrowej sprzyja odpowiedzialnemu i efektywnemu zarządzaniu produkcją. Jako klienci takiej niskonakładowej drukarni, możemy wydrukować tyle książek, ile potrzebujemy w danym momencie. Nie zostajemy z niesprzedanymi książkami. Jeśli nakład okaże się niewystarczający, w każdej chwili możemy domówić dodruk. Możemy sprawdzić, jak rynek zareaguje na nasz tytuł, wypuszczając najpierw kilkadziesiąt sztuk, a później drukując docelowy nakład.

Papier wytwarza się z drewna, które trzeba najpierw pozyskać. Skąd możemy mieć pewność, że papier z którego powstanie nasza książka, nie był w poprzednim wcieleniu wyjątkowo wartościowym elementem ginącego ekosystemu? Certyfikat FSC jest gwarancją tego, że przy pozyskiwaniu drewna zostały podjęte wszelkie działania, które minimalizują wpływ na środowisko. Możemy być pewni, że drewno z którego powstał papier, pochodzi z odpowiedzialnie zarządzanej produkcji leśnej.

Znak FSC potwierdza, że papier użyty do wytworzenia książki pochodzi z odpowiedzialnie zarządzanych lasów.

Jako drukarnia cyfrowa robimy, co możemy. Zamiast folią, paczki z książkami zabezpieczamy pociętymi kartonami. Porzuciliśmy plastikowe butelki na rzecz wielorazowych bidonów. Co może zrobić klient drukarni? Zrezygnować z laminatu. Rozumiemy, że to rozwiązanie nie dla każdego. Laminat ma swoje niezaprzeczalne zalety, ale dziś rozmawiamy o książce maksymalnie ekologicznej. Laminat to tworzywo sztuczne (folia), które pod wpływem wysokiej temperatury zabezpiecza okładkę. Wydawcy często z niego rezygnują ze względów estetycznych – jego brak pozwala wyeksponować strukturę papieru. Więc rezygnacja z laminatu nie zawsze wiąże się z ekologicznym wyrzeczeniem. Z drugiej strony okładka bez foliowego zabezpieczenia jest bardziej narażona na uszkodzenia i zabrudzenia. Musimy zastanowić się, jakie przeznaczenie ma nasza książka i czy na brak laminatu możemy sobie pozwolić.

Innym elementem, który możemy sobie odpuścić, jest folia polietylenowa (termokurczliwa), w którą można pojedynczo spakować każdy egzemplarz książki. Widzimy tendencję, że coraz więcej klientów tego nie robi. Chętnych na pakowanie książek indywidualnie w folie ubywa. I dobrze.

Jeśli leży Ci na sercu dobro środowiska, a nie możesz spełnić wszystkich wymienionych postulatów – nie dręcz się tym! Nie musisz odhaczać wszystkich punktów, żeby zasługiwać na miano “świadomego ekologicznie”. Każdy, nawet mały, krok w dobrą stronę jest wart docenienia. Dobrze jest znać wszystkie możliwości.