Szycie nićmi czy klejenie PUR?
Wybór odpowiedniej oprawy książki to jedna z najważniejszych decyzji w procesie produkcji publikacji. To właśnie rodzaj oprawy wpływa na trwałość, estetykę, sposób użytkowania, a także finalny odbiór całego wydawnictwa. Zarówno szycie, jak i klejenie (zarówno klejami hot-melt, jak i PUR) stanowią dziś najpopularniejsze techniki łączenia stron w bloku — a każda z nich ma swoje unikalne zalety. W tym artykule przedstawiamy różnice między obiema metodami, a także praktyczne wskazówki, które pomogą autorom, wydawcom i self-publisherom świadomie dobrać właściwą formę oprawy do rodzaju publikacji.
Twarda klejona, czy twarda szyta, a może miękka szyta lub miękka klejona?
W naszej drukarni klient ma do wyboru kilka możliwości. Kartki wnętrza można ze sobą łączyć nićmi, drutem (to opcja dla niewielkich objętościowo broszur), spiralą (która swoją droga także może być „druciana”, czyli metalowa) lub klejem. Do przygotowanych bloków można wybrać dwie opcje okładek – miękką lub twardą (czyli z tekturą introligatorską, oklejką i wyklejką). Opcji okładek i wariacji z blokiem wnętrza mamy dużo więcej, z wszystkimi można zapoznać na stronie z ofertą.
Szycie nićmi
Szycie książek nićmi to jedna z najbardziej klasycznych i jednocześnie najtrwalszych technik introligatorskich. Polega na łączeniu składek za pomocą nici z jedwabiu poliestrowego lub konopnych, następnie zszywaniu składek ze sobą, by na końcu trwale osadzić tak przygotowany blok książki w okładce. Zespajanie stron wnętrza tą metodą stosuje się zarówno w oprawie miękkiej, jak i w oprawie twardej, jednak optymalnym, sprawdzonym i najwytrzymalszym połączeniem jest szyty blok i twarda okładka.
Zalety szycia nićmi
- Wyjątkowa trwałość – szycie nićmi gwarantuje solidne łączenie składek, a dzięki temu książki zachowują żywotność nawet przy intensywnej eksploatacji.
- Uniwersalność – szycie sprawdza się przy bardzo różnych rodzajach i gramaturach surowców – zarówno papierach offsetowych, jak i powlekanych.
- Pełna otwieralność bloku – szycie książek umożliwia komfortowe rozkładanie stron, co jest szczególnie ważne w przypadku publikacji naukowych czy albumów.
- Elegancki wygląd i prestiż – ten rodzaj oprawy jest postrzegany jako bardziej ekskluzywny.
- Stabilny grzbiet i mniejsze ryzyko pękania podczas użytkowania.

Wady szycia nićmi
Szycie nićmi praktycznie nie ma wad w kontekście jakości — jedyną istotną kwestią jest wyższy koszt w porównaniu do oprawy twardej klejonej lub miękkich szytej i klejonej (w tym klejenia PUR). Jednak w przypadku książek o dużej objętości, o wysokich walorach estetycznych czy przewidzianych na lata — ta inwestycja zdecydowanie się opłaca.
Zastosowanie szycia nićmi
Metoda ta jest idealna dla bardzo wielu różnorodnych publikacji. Oprawa twarda z wnętrzem szytym świetnie sprawdza się w przypadku wydawnictw naukowych i niskonakładowych podręczników, ale najchętniej wybierana jest dla literatury pięknej, wszelkiego rodzaju albumów i wydawnictw artystycznych oraz prestiżowych wydań kolekcjonerskich, szczególnie, jeśli towarzyszy im twarda okładka. Warto tu wspomnieć o jeszcze jednej rzeczy. Im publikacja większa i grubsza – tym szycie nićmi jest bardziej zalecane, zarówno dla wydawnictw drukowanych w technologii offsetowej, jak i w druku cyfrowym.
Jeśli zależy Ci na najwyższej jakości i wytrzymałości — szycie będzie najlepszym wyborem.
Klejenie PUR
Klejenie to technologia najbardziej powszechna i mało skomplikowana – jeśli chodzi o produkcję książek. W naszej drukarni stosujemy dwa rodzaje klejów – hot-melt oraz PUR. Ten drugi klej – PUR (poliuretanowy) – jest obecnie najtrwalszym klejem stosowanym w produkcji książek. Cechuje go duża trwałość oraz odpornośc na wilgoć i wysokie/niskie temperatury. To nowoczesna technologia stosowana w produkcji produktów poligraficznych w druku cyfrowym oraz druku offsetowym.
W Totemie klej PUR stosuje się dla trudnych, prestiżowych wydawnictw z okładkami miękkimi i z wymagającymi papierami wnętrza, np. w przypadku papierów powlekanych (kredowych). Uzyskujemy pewność, że dzięki temu wnętrze nie będzie się rozklejać nawet przy intensywnym użytkowaniu.
Zalety klejenia PUR
- Elastyczność i odporność na pęknięcia – klej PUR pozostaje elastyczny nawet w niskich temperaturach.
- Możliwość klejenia na różnych podłożach, także trudnych, np. papierach powlekanych lub o wysokiej gramaturze.
- Dobra trwałość przy jednoczesnym krótszym czasie realizacji niż szycie nićmi.
- Niższy koszt niż szycie nićmi.

Wady klejenia PUR
Wymieniliśmy już zalety PUR, czas zatem na wady. Po pierwsze, blok książki nie otwiera się tak swobodnie, jak w przypadku szycia nićmi. Poza tym w książkach o bardzo dużej objętości klejenie może być mniej wytrzymałe niż szycie. Oprawy miękkiej klejonej nie zaleca się do publikacji, które będą często rozkładane na płasko. I last but not least – klejenie PUR jest czasami mało zasadne ekonomicznie – i w wielu przypadkach dla niewymagających wydawnictw da się swobodnie zastąpić „zwykłym” hot-meltem.
Zastosowanie klejenia PUR
To idealne rozwiązanie dla książek drukowanych w niskich i średnich nakładach, które cechuje tzw. umiarkowana objętość. Sprawdza się w produkcjach z miękkimi okładkami i wymagającymi papierami wnętrza – szczególnie powlekanymi i o większej gramaturze, czyli w kolekcjonerskich albumach, katalogach, folderach, poradnikach, zatem wszędzie tam, gdzie jednocześnie wymagana jest wysoka estetyka i ekonomiczne podejście.
Kiedy wybrać którą technikę?
Tak naprawdę trudno porównywać szycie nićmi z klejeniem PUR. Dlaczego? W naszej drukarni książek uważamy, że szyte wnętrza najlepiej korespondują z twardymi okładkami, zaś spoiwo poliuretanowe stosujemy dla opraw miękkich i wymagających surowców wnętrza. Wybór między szyciem a klejeniem PUR zależy głównie od:
- objętości książki,
- nakładu,
- celu wydawniczego,
- budżetu,
- rodzaju papieru i formatu,
- oczekiwań dotyczących trwałości bloku książki.
Szycie nićmi i twardą okładkę warto wybrać, gdy publikacja będzie użytkowana intensywnie, ma ekskluzywny charakter lub wymaga pełnej otwieralności. Klejenie PUR sprawdzi się świetnie w przypadku wydawnictw z miękkimi okładkami, drukowanych w krótkich seriach, gdy szukamy ekonomicznej alternatywy dla szycia, a grubość i sztywność surowca wybranego do wnętrza wymaga silniejszego spoiwa niż hot-melt.
Oprawa a cel - wybierz mądrze
Oprawa książki to nie tylko techniczny etap produkcji — to decyzja wpływająca na sposób użytkowania, trwałość i odbiór wizualny całej publikacji. W przypadku książek ekskluzywnych lub naukowych oprawa twarda szyta nićmi podnosi rangę wydania i zapewnia najwyższą jakość użytkowania. Z kolei wersje klejone PUR – czyli publikacje w oprawach miękkich bezszyciowych – są doskonałym kompromisem między ceną a estetyką, idealnym dla wymagających surowców wnętrza.
Warto pamiętać, że okładkę można dodatkowo uszlachetnić (np. lakierem, folią, tłoczeniem), co doda publikacji wyjątkowego charakteru — niezależnie od tego, czy jest to oprawa twarda, czy miękka.
Podsumowując – szycie nićmi zapewnia najwyższą trwałość, pełną otwieralność i prestiżowy wygląd, podczas gdy klej PUR oferuje bardzo dobrą wytrzymałość, krótszy czas produkcji i niższy koszt przy zachowaniu wysokiej jakości. Obie metody mają swoje miejsce na rynku wydawniczym i sprawdzają się w różnych rodzajach opraw. Najważniejsze jest, by dobrać technikę odpowiednią do charakteru publikacji — tak, by książka była nie tylko piękna, ale i funkcjonalna przez długie lata.
