Najpopularniejsze formaty – rozrysy

Jeśli nie mamy dobrego uzasadnienia, dlaczego chcemy wydrukować książkę o nietypowych wymiarach, najlepiej trzymać się już przetartych szlaków i wybrać jeden ze standardowych formatów książki. 

Rozmiary arkuszy, czy ról papierów, które dostarczają papiernie do drukarni są przystosowane do znormalizowanych formatów książek. Jeśli zdecydujemy się na niestandardowy format, może to nas więcej kosztować. Dlaczego? Ze względu na duży odpad. Na arkuszu drukarskim musi zmieścić się kilka użytków wraz ze spadami. Jeśli zabraknie kilkunastu milimetrów, by na arkuszu dało się umieścić np. 4 użytki, a nie tylko 2, bardzo dużo surowca  trafi na makulaturę. Pod tym względem standardowe formaty sprawdzają się lepiej.

Gdy wiemy już, jakiego formatu będzie nasza książka, musimy zaprojektować jej okładkę.

Najwięcej problemów może przysporzyć ustalenie szerokości grzbietu. Parametr ten jest zależny od liczby stron, rodzaju papieru, jego gramatury oraz wolumenu. Jego wyznaczenie wcale nie jest takie łatwe, jeśli nie ma się odpowiedniego narzędzia. Na naszej stronie internetowej znajdziecie kalkulator okładek. Po uzupełnieniu odpowiednich danych kalkulator generuje rozrys, na podstawie którego można zaprojektować okładkę.
Są też parametry, które są ustandaryzowane, niezależnie od tego, jak duża, czy gruba jest drukowana książka. W naszej drukarni są to szerokości spadów, szerokość wpalenia i odległość bigu od krawędzi grzbietu.

Przy miękkich okładkach sprawa jest dość prosta. Wymiary przedniej i tylnej okładki są takie same, jak wymiary bloku. Oczywiście przy projektowaniu musimy pamiętać o spadzie, który po połączeniu okładki z wnętrzem zostanie odcięty. W naszej drukarni przyjęliśmy, że spad powinien wynosić 5 mm. Inną stałą wartością (wynikającą ze stosowanych przez nas technologii) jest odległość bigu od krawędzi grzbietu. Wynosi ona 7 mm. Big jest szczególnie ważny przy wykorzystywaniu uszlachetnień, ponieważ nie wszystkie mogą być na nim umieszczane.

W oprawach twardych okładka jest nieco większa od bloku, by skutecznie go chronić.

Szerokość spadu jest stała i wynosi 16 mm. W oprawie twardej spadu się nie odcina. Wywija się go na tekturę, a następnie przykrywa wyklejką, która łączy okładkę z blokiem. 

Szerokość grzbietu zależy od takich samych parametrów, co w oprawie miękkiej, jednak musimy dodatkowo pamiętać o grubości tektury. Na szerokość grzbietu wpływa również jego kształt – może być prosty lub zaokrąglony. Zaokrąglony grzbiet jest nieco szerszy. Przy stosowanych przez nas technologiach szerokość wpalenia przy nim wynosi 9 mm. Przy grzbiecie prostym wpalenie jest szerokie na 11 mm.
Podobnie jak przy bigu – nie wszystkie uszlachetnienia możemy umieścić na wpaleniu. Z doświadczenia wiemy również, że ze względu na wpalenie, środkowanie grafik na okładce może przysporzyć wielu trudności. O tym, jak to robić prawidłowo, można przeczytać tutaj

Poniżej prezentujemy kilka przykładowych rozrysów okładek dla najpopularniejszych formatów książek na które decydują się klienci naszej drukarni. Przyjęliśmy, że każda z naszych hipotetycznych książek ma 250 stron i będzie wydrukowana na papierze Amber Graphic 80 g. Skupiamy się tylko na dwóch rodzajach opraw – twardej i miękkiej klejonej.

Format B5

Poligraficzni puryści nie są największymi fanami tego formatu. Standardowo format B5 ma wymiary 176 x 250 mm, a w wersji ekonomicznej 163 x 235 mm. Dlaczego pomniejsza się klasyczne B5 o te kilka milimetrów? Wiąże się to z kosztami. Przy klasycznym B5 na arkuszu drukarskim mieści się mniej użytków, niż tzw. ekonomicznego B5. To generuje większe straty papieru i tym samym większe koszty. Zrozumiałe zatem jest, że klienci często wolą książkę kilka milimetrów mniejszą, za to sporo tańszą.
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by książka miała standardowy format B5 – dla naszego parku maszynowego to żadne wyzwanie. Jednak rozsądniej pod względem cenowym jest wybrać wersję ekonomiczną.

Ekonomiczny format B5 wykorzystywany jest szczególnie często przy beletrystyce, czy w wydawnictwach naukowych.

Format A4

Ten format jest znany chyba nam wszystkim, ponieważ kartki takiego formatu najczęściej wykorzystuje się w biurowych drukarkach czy ksero. 

W tym formacie najczęściej są drukowane zeszyty ćwiczeń, wydawnictwa albumowe, książki dla dzieci – generalnie wszystkie wydawnictwa, gdzie zależy nam, by dobrze wyeksponować zdjęcia, czy ilustracje. Taki nieco większy format możemy również zastosować, by podkreślić wzniosłość i dostojność treści naszej książki, szczególnie gdy wiemy, że nie będzie to książka używana na co dzień.

Kwadrat 210 x 210 mm

Jeśli klientów interesuje kwadratowa książka to zazwyczaj polecamy 210 x 210 mm. Jak pamiętacie krótszy bok A4 ma właśnie 210 mm. Kwadratowe książki najczęściej wybierane są do wydawnictw artystycznych, pamiątkowych, albumów, ale również są praktyczne przy katalogach czy folderach.

Format A5

Format A5 to połowa formatu A4. To jeden z najbardziej znanych formatów – większość szkolnych zeszytów i brulionów ma właśnie ten wymiar. W poligrafii ma bardzo szerokie zastosowanie. Wybierany jest zarówno do poezji, beletrystyki, plannerów, czy publikacji naukowych.

Format B6

Podobnie jak format A5 (choć jest od niego odrobinę mniejszy), jest często wybierany przez klientów.